Η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας στο Αιγαίο, όπως και στο «μέτωπο» του Κυπριακού, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, που αλληλεπιδρούν με συνολικότερες διεργασίες και πιθανές ανακατατάξεις ακόμα και στο εσωτερικό ισχυρών πολιτικοστρατιωτικών συμμαχιών.
Εδώ και πολύ καιρό, στην Τουρκία «φουντώνει» η συζήτηση για την «ανάγκη» η χώρα να αναπροσαρμόσει με αποφασιστικότητα την εξωτερική πολιτική και τις επιλογές της, ώστε πιο αποτελεσματικά να διασφαλίσει τα συμφέροντα του ντόπιου κεφαλαίου.
Την ανησυχία της τουρκικής πλουτοκρατίας μεγαλώνει η πτώση των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας, όπως και η ρευστότητα στη «γειτονιά» της, με ισχυρούς κινδύνους στα νότια και νοτιοανατολικά της σύνορα, όπου συνεχίζονται οι στρατιωτικές συγκρούσεις σε Συρία, Ιράκ κ.τ.λ. με την εμπλοκή ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
Για παράδειγμα, η πιθανή αναβάθμιση των Κούρδων (που δεν είναι βέβαια ενιαίοι, αλλά τμήματά τους έχουν διασυνδέσεις με διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα), ή οι μελλοντικές «ισορροπίες» στη Συρία, είναι ζητήματα που θα επηρεάσουν άμεσα και με πολλούς τρόπους τα δεδομένα για την Τουρκία.
Οι φωνές και στην Ελλάδα, που εμφανίζουν την τουρκική προκλητικότητα ως αποτέλεσμα ενός «αυταρχικού» Ερντογάν, ή ως αποκλειστική συνέπεια της προσέγγισης του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ με τους εθνικιστές του ΜΗΡ, κρύβουν τη «μεγάλη εικόνα», μέσα στην οποία το τουρκικό κεφάλαιο αναζητά τρόπους να κατοχυρώσει και να επεκτείνει τα συμφέροντά του, ενισχύοντας την περιφερειακή του ισχύ και το ρόλο του στην ευρύτερη περιοχή.
Ανοιχτά μέτωπα μέσα κι έξω από τη χώρα
Σε στρατιωτικό επίπεδο, βρίσκονται σε εξέλιξη μια σειρά επιχειρήσεις από την Τουρκία, όπως αυτή με τον κωδικό «Ασπίδα υπεράσπισης του Ευφράτη» στη βόρεια Συρία, αλλά και οι βομβαρδισμοί στο βόρειο Ιράκ (κατά θέσεων του ΡΚΚ), ενώ στις ίδιες τις νοτιοανατολικές επαρχίες δεν έχουν σταματήσει οι συγκρούσεις με τους Κούρδους αυτονομιστές, μετά την κατάρρευση της «εκεχειρίας» με το ΡΚΚ, από το καλοκαίρι του 2015.
Από την άλλη, στο εσωτερικό δυναμώνει η αστική προπαγάνδα για τη σημασία «υπεράσπισης της ασφάλειας» και της «κυριαρχίας του έθνους», που συνοδεύεται από την ένταση του αυταρχισμού, σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, όπως για παράδειγμα με την επιβολή καθεστώτος «έκτακτης ανάγκης», μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιούλη, που αναμένεται να παραταθεί.
Με διακηρύξεις, εξάλλου, περί προστασίας των «αδελφών» σε όλο το εύρος της παλιάς οθωμανικής αυτοκρατορίας, δυναμώνει η προσπάθεια του κεφαλαίου να στρατεύσει το λαό σε μια μάχη εχθρική για τα δικά του συμφέροντα, την ώρα που αναζητούνται και νέοι σύμμαχοι, με ανοίγματα πέρα από τους παραδοσιακούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ, με τη Ρωσία, την Κίνα και χώρες της κεντρικής Ασίας, αναδεικνύοντας το βάθος των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και κατά συνέπεια των κινδύνων που μεγαλώνουν για τους λαούς.
Θαμπώνουν την πραγματική εικόνα
Την ώρα, λοιπόν, που υψώνονται οι τόνοι στα Ελληνοτουρκικά και φουντώνουν οι ανταγωνισμοί στην περιοχή, με ενεργή εμπλοκή και της ελληνικής αστικής τάξης, στην Ελλάδα δυναμώνει η προσπάθεια, από τη μια, να αποδοθεί η ένταση με την Τουρκία στα εσωτερικά προβλήματα και σε παιχνίδια ισορροπιών στη γείτονα χώρα και, από την άλλη, να συντηρείται κλίμα «εθνικής ομοψυχίας» απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, με αποσιώπηση του γενικότερου πλέγματος των ανταγωνισμών, όπου συμμετέχει ενεργά και η Ελλάδα, ως χώρα - μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Στόχος και κοινή αφετηρία για όλες τις αστικές πολιτικές δυνάμεις είναι η γεωπολιτική αναβάθμιση του ντόπιου κεφαλαίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ευρύτερα. Από εκεί απορρέει η προθυμία με την οποία η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης δηλώνουν «παρών» στα ιμπεριαλιστικά σχέδια ΝΑΤΟ και ΕΕ, στους ανταγωνισμούς τους με τα άλλα κέντρα.
Γι' αυτό και δεν έχουν κανένα πρόβλημα τα στελέχη της κυβέρνησης να φωτογραφίζονται στο Καστελόριζο με βουλευτές της φασιστικής Χρυσής Αυγής, ούτε βέβαια να ανταλλάσσουν όρκους πίστης στα γεωπολιτικά συμφέροντα της αστικής τάξης, με αφορμή την πρόσφατη εκδήλωση για την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Αυτή όμως η «ομοψυχία» δεν αφορά την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, που ούτε βγήκαν, ούτε και θα βγουν ποτέ ωφελημένα από την υπεράσπιση και γεωπολιτικών σχεδιασμών με κριτήριο τα συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου. Οι τριβές και οι εντάσεις με ανταγωνιστικά συμφέροντα δεν αφορούν τη βελτίωση της ζωής του λαού, αλλά προετοιμάζουν τις επόμενες αντιλαϊκές εφόδους, ανεξάρτητα από πρόσκαιρους συμβιβασμούς, μέσα στο γενικότερο περιβάλλον των αντιθέσεων που οξύνονται μεταξύ μονοπωλίων και ιμπεριαλιστικών κέντρων.
Με τη «σημαία» του λαϊκού συμφέροντος
Η γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας που επιδιώκει η ντόπια αστική τάξη, όπως άλλωστε προβλέπουν και οι σχεδιασμοί για την εξέλιξη της Ελλάδας σε «ενεργειακό κόμβο», αφορά την ορμή και την ικανότητα με την οποία το κεφάλαιο θα προστατέψει και θα επεκτείνει τα δικά του συμφέροντα, δηλαδή την ορμή και την ικανότητα να ξεζουμίζει ακόμα περισσότερο τους εργάτες, να συγκεντρώνει την παραγωγή σε λιγότερα χέρια, να επιδεινώνει σχετικά και απόλυτα τη ζωή του λαού.
Σε ένα διεθνές περιβάλλον στο οποίο κλιμακώνονται ραγδαία οι ανταγωνισμοί, με ορατό τον κίνδυνο μιας ευρύτερης ανάφλεξης, η γεωπολιτική αναβάθμιση που αναζητά η ντόπια αστική τάξη σημαίνει μεγαλύτερη προθυμία και ετοιμότητα για εμπλοκή σε φονικές αντιπαραθέσεις, με όλα τα μέσα και σε όλα τα επίπεδα, που συνεχίζουν να εκδηλώνονται στη βάση των δυσκολιών που έχει η οικονομία ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών να ανακάμψει με ορμητικούς ρυθμούς και τις ανακατατάξεις που προκάλεσε παγκόσμια η καπιταλιστική κρίση.
Σε κάθε περίπτωση, καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης σημαίνει λεηλασία του πλούτου των λαών από τους μονοπωλιακούς ομίλους και σε καιρό ειρήνης με το πιστόλι στον κρόταφο και σε καιρό ιμπεριαλιστικού πολέμου, προκειμένου να διασφαλίζεται η διευρυμένη αναπαραγωγή των καπιταλιστικών κερδών. Στην πρώτη περίπτωση, οι εργαζόμενοι γίνονται γρανάζια στις μηχανές από τις οποίες πλουτίζουν οι εκμεταλλευτές, στη δεύτερη κρέας για τα κανόνια τους, στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, που παίρνουν και τη μορφή της σύγκρουσης με στρατιωτικά μέσα.
Γι' αυτό είναι σήμερα επιτακτική ανάγκη να απεγκλωβιστεί ο λαός από συμφέροντα ξένα και εχθρικά προς τις δικές του ανάγκες. Να δυναμώσει η αλληλεγγύη ανάμεσα στην εργατική τάξη και το λαό Ελλάδας και Τουρκίας, η πάλη ενάντια στο κεφάλαιο και τις διακρατικές του συμμαχίες, ενάντια στην αστική τάξη της δικής του πρώτα και κύρια χώρας, ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Για την ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, της εξουσίας του κεφαλαίου, που γεννάει φτώχεια, πόλεμο και δυστυχία, για την εργατική εξουσία.
άρθρο του Α. Μ. στην εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 05032017
