ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: ΕΦΥΓΕ ΤΟ¨" ΚΑΘΑΡΟ ΒΛΕΜΜΑ"

ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Αποχαιρετισμός στο «καθαρό βλέμμα» του

Ανείπωτη θλίψη στον κόσμο της Τέχνης και εκτενή αναφορά σε όλο τον κόσμο προκάλεσε ο αναπάντεχος χαμός του κορυφαίου κινηματογραφιστή. Η κηδεία του θα γίνει αύριο, στις 4 μ.μ., από το Α' νεκροταφείο, δημοσία δαπάνη

Ο Θ. Αγγελόπουλος καθοδηγεί τον Μάνο Κατράκη στα γυρίσματα της ταινίας «Ταξίδι στα Κύθηρα»

Το μέγεθος της απώλειας για την τέχνη του κινηματογράφου - κι όχι της κινηματογραφικής βιομηχανίας - και του πολιτισμού γενικά, για τον ελληνικό λαό αλλά και για όλους τους λαούς, όπως συμβαίνει με την Τέχνη που έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο, από το θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί τώρα. Ομως, θα γίνεται όλο και πιο φανερό όσο θα οξύνεται η πάλη ενάντια στην αγοραία επίθεση στον πολιτισμό. Διότι, ανεξάρτητα από τη θεμιτή και αντικειμενική ιδεολογική και αισθητική διαπάλη γύρω από το έργο του - όπως συμβαίνει με όλους τους δημιουργούς αυτού του μεγέθους - ο Αγγελόπουλος συνειδητά, ανυποχώρητα και με συνέπεια υπηρέτησε την αντίληψη ότι ο κινηματογράφος δεν είναι τέχνη για τον «εαυτό» της, ούτε η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, ένα οπτικοακουστικό δηλητηριώδες «ποπ κορν» για τη συνείδηση. Αλλά ότι είναι ο «τρόπος», με τον οποίο «περιγράφεται η συλλογική ιστορική μνήμη» μέσα από την ατομική, όπως το έλεγε ο ίδιος, μιλώντας για την προετοιμασία της ταινίας του «Η σκόνη του χρόνου».

Ο Αγγελόπουλος ήταν όπως τον περιγράφει το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών στο συγκλονιστικό αποχαιρετισμό του: «Αποχαιρετούμε τον ποιητή του Χρόνου και της Ιστορίας, τον ραψωδό της ερημωμένης πατρίδας, της πατρίδας που διαρκώς εξεγείρεται. Αποχαιρετούμε τον διαλεκτικό της επανάστασης και της ήττας, της εξορίας και της επιστροφής, του διωγμού, της προσφυγιάς και της αναζήτησης, της ενσωμάτωσης και της σύγκρουσης. Αποχαιρετούμε τον τραγικό του τέλους του 20ού αιώνα, τον επικό των σπαραγμένων Βαλκανίων, τον λυρικό των ξεριζωμένων λαών. Αποχαιρετούμε τον οραματιστή που ξαναέδειξε γυμνή την Ελλάδα, τον ανατόμο της ιστορικής επιλογής. Αποχαιρετούμε το καθαρό βλέμμα του ριζοσπάστη αισθητικού. Το σώμα του έσβησε εκεί όπου ετάχθη. Η σκέψη και οι εικόνες του ανήκουν στη μνήμη του λαού μας».

Eurokinissi

Οι ομότεχνοί του, δηλαδή η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, λένε:«Εβρεχε γλυκά εχθές (σ.σ. εννοούν προχθές) το βράδυ, όπως τότε που μας συμφιλίωνες με το δάκρυ μας, που μας φανέρωνες τα Κύθηρα, που μας δώριζες την Ελλάδα, που μας χάιδευες το παιδί μέσα μας... Και σαν διάλεξες να φύγεις, πρόλαβες και μας πέρασες στην άλλη θάλασσα: στην αξιοπρέπεια και στο όνειρο. Εβγαινες απ' το όνειρο, καθώς μπαίναμε στο όνειρο, έτσι ενώθηκε η ζωή μας και θα 'ναι δύσκολο πολύ να ξαναχωρίσει... Υποκλινόμαστε στον Θόδωρο της καρδιάς μας...».

Η διεθνής αναγνωρισιμότητά του, οι βραβεύσεις του σε μεγάλα φεστιβάλ και η «καταχώρησή» του σε αυτό που η κριτική ορίζει ως «σινεμά του δημιουργού» προκάλεσε την εκτενή αναφορά της θλιβερής είδησης του θανάτου του από όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ και ειδησεογραφικά πρακτορεία. Το Γερμανικό Πρακτορείο επικέντρωσε στο ότι ο Αγγελόπουλος ήταν περήφανος που δεν έκανε εμπορική ταινία και τη φράση του ότι «οι κινηματογραφιστές στο Χόλιγουντ κάνουν ταινίες υποθέτοντας ότι ο κόσμος είναι αμερικανικός και σκέφτεται όπως εκείνοι, κάτι που δεν ισχύει». Ηταν «γνωστός για το αργό, ονειρικό του ύφος» της κινηματογραφικής του αφήγησης, κατά τη βρετανική εφημερίδα «Guardian». «Θάνατος την ώρα του καθήκοντος», τιτλοφορεί το μεγάλο ρεπορτάζ μία από τις μεγαλύτερες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες της Ρωσίας, η «gazeta.ru». Το Γαλλικό Πρακτορείο θυμίζει ότι το 1999, ένα χρόνο μετά το βραβείο που έλαβε στις Κάννες, ο Αγγελόπουλος είχε πει ότι «ο πρόγονός μου Αριστοτέλης είχε πει ότι η μελαγχολία είναι η πηγή της δημιουργίας», και αυτή «η μελαγχολία», λέει το πρακτορείο, ήταν πάντοτε εμφανής στα τοπία στις ταινίες του, που ουδεμία σχέση είχαν με τα τουριστικά κλισέ για την Ελλάδα.

«Μεγάλη μορφή του ευρωπαϊκού πολιτισμού» χαρακτήρισε τον Αγγελόπουλο ο Σέρβος σκηνοθέτης Εμίρ Κουστουρίτσα. «Οταν ήμουν σπουδαστής, η ταινία του "Τοπίο στην ομίχλη" ήταν μία από εκείνες που διαμόρφωσαν τις προτιμήσεις μου και την ιδέα του τι σημαίνει κινηματογραφία», πρόσθεσε. Ο διευθυντής τηςΓιουγκοσλαβικής Ταινιοθήκης, Ρ. Ζελένοβιτς σημείωσε ότι το 1995, «όταν λίγοι έρχονταν στη χώρα μας (ο Αγγελόπουλος) αποφάσισε να κάνει εδώ γυρίσματα της ταινίας του "Το βλέμμα του Οδυσσέα". Ηταν ο πρώτος που έλαβε τη Χρυσή Σφραγίδα, την ανώτατη διάκριση της Γιουγκοσλαβικής Κινηματοθήκης», που θα «φυλάει τις ταινίες του ως μοναδικό κληροδότημα για το μέλλον».

Ανακοινώσεις για τη σημαντική αυτή απώλεια εξέδωσαν η Ταινιοθήκη της Ελλάδος (υπήρξε πρόεδρός της), το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η Εταιρεία Συγγραφέων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού (το ΥΠΠΟΤ και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης καθιερώνουν Διεθνές Βραβείο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ), ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, οι δήμαρχοι Αθήνας και Πειραιά, όλα τα πολιτικά κόμματα, κινήσεις, φορείς κλπ.

Το ΕΚΑΒ, μαζί με τα συλλυπητήρια, ανακοινώνει και τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης για το χρόνο άφιξης του ασθενοφόρου.