Παρουσιάστηκε και στην Αλεξάνδρεια το πρώτο βιβλίο της Ευγενίας Καβαλλάρη με τίτλο «Οι ιστορικές εκλογές του 1958 και η Ημαθία» το απόγευμα τα Παρασκευής 15/4. Για το βιβλίο μίλησαν ο Νίκος Μπρουσκέλης πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αλεξάνδρειας, η φιλόλογος Σοφία Γιάγκα και η ίδια η συγγραφέας. Μετά τις εισηγήσεις ακολούθησε πλούσιος διάλογος με τους παρευρισκόμενους.
Παρακάτω παραθέτουμε ολόκληρη την εισήγηση της Σοφίας Γιάγκα:
«Αρχικά θέλω να ευχαριστήσω την Ευγενία Καβαλλάρη για την τιμή που μού έκανε και την εμπιστοσύνη που μού έδειξε, να με συμπεριλάβει δηλαδή στην ομάδα παρουσίασης του έργου της «Οι ιστορικές εκλογές του 1958 και η Ημαθία» .Με την Ευγενία μάς συνδέει μακροχρόνια φιλία και πολυετής συνεργασία. Για εμάς που την ξέρουμε καλά, λοιπόν, δεν αποτελεί έκπληξη το συγκεκριμένο πόνημά της..Είναι διαρκής η παρουσία της στα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής από τη θέση της προέδρου, εδώ και χρόνια, του Συνδέσμου Φιλολόγων N.Ημαθίας αλλά και η ευαισθητοποίησή της πάνω σε θέματα κοινωνικοπολιτικά. Η δική μου προσέγγιση πάνω στο συγκεκριμένο έργο θα επιχειρήσει να απαντήσει στο ερώτημα: Γιατί να διαβάσει κανείς αυτήν την ιστορική μονογραφία και τι οφέλη θα αποκομίσει από αυτή;
Πρώτα- πρώτα θα κατανοήσει πώς πρέπει να γράφεται ένα βιβλίο ιστορίας κι αυτό γιατί στηρίζεται κυρίως σε πηγές, πρωτογενείς και ελάχιστα δευτερογενείς. Έτσι πληροφορίες για τις εκλογές του 1958 στην Ημαθία αλλά και στην Ελλάδα γενικότερα συλλέγονται μέσα από την αξιοποίηση υλικού από αποσπάσματα δημοσιευμάτων του τοπικού αλλά και του εθνικού τύπου, ομιλίες ,έγγραφα κρατικών φορέων , απόρρητα έγγραφα, συνεντεύξεις ,διακηρύξεις κομμάτων, επιστολές και άλλων ειδών πηγές .
Να επισημάνουμε εδώ ότι το έργο αποκτά μεγαλύτερη αξία ,γιατί κινείται σε «βιβλιογραφική έρημο» σύμφωνα με τον ιστορικό καθηγητή του ΑΠΘ κ Γιώργο Μαργαρίτη , καθώς δε συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των ιστορικών , είτε σε τοπικό είτε σε εθνικό επίπεδο. Ο αναγνώστης λοιπόν δεν αμφισβητεί την εγκυρότητα των πηγών αλλά ούτε και ετεροκατευθύνεται καθώς μέσα από αυτά τα στοιχεία έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει τη δική του αντίληψη για τα γεγονότα και τις παραμέτρους τους. Βέβαια η πολιτική και ιδεολογική τοποθέτηση της συγγραφέα υποδηλώνoνται έμμεσα, χωρίς προσπάθεια όμως επιβολής τους στον αναγνώστη. Άλλωστε μιλάμε για γεγονότα που συνέβησαν πριν από 58 χρόνια και όλοι είμαστε πιο αντικειμενικοί στην εκτίμησή μας..Ένα «θεματάκι» το έχουμε με τα πιο σύγχρονα..
Έπειτα ο αναγνώστης θα αποκτήσει χρήσιμες πληροφορίες και θα διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη αντίληψη για μια εποχή, που θεωρείται «αδικημένη» από ιστορική άποψη ,γιατί δε σημαδεύεται, επιφανειακά τουλάχιστον, από τόσο σημαντικά γεγονότα, όπως η προηγούμενη και η επόμενη δεκαετία. Ομολογώ πως παρά τη φιλολογική μου ιδιότητα αγνοούσα πολλά από αυτά τα γεγονότα, που παρουσιάζονται στο συγκεκριμένο βιβλίο. Σε μια εποχή σαν τη δική μας, που η Ιστορία και η ιστορική γνώση θεωρούνται «περιττή πολυτέλεια», ενώ προωθούνται η υποκουλτούρα και το λάιφ στάιλ ,έχει ιδιαίτερη αξία ένα τέτοιο πόνημα. Πόσο μάλλον καθώς ασχολείται με τις εκλογές του 1958 στο νομό Ημαθίας και διαμορφώνουμε πιο ολοκληρωμένη άποψη για πρόσωπα και καταστάσεις που μάς αφορούν πιο άμεσα, γιατί είναι κοντινά . Θα πληροφορηθεί ,για παράδειγμα ,ο αναγνώστης πως στις εκλογές αυτές, κατά τις οποίες η αριστερά ,που εκφραζόταν με «νόμιμο» τρόπο από την ΕΔΑ ,αναδεικνύεται απρόσμενα δεύτερο κόμμα και εκλέγει βουλευτή στο νομό Ημαθίας τον Περισοράτη Φίλιππο. Λίγα χρόνια μετά τον εμφύλιο και σε μία εποχή που οι διώξεις, οι φυλακίσεις και οι εξορίες για πολιτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις κυριαρχούσαν στην πολιτική σκηνή του τόπου!!Αρκεί να αναφέρουμε ότι μόλις το 1996 έχουμε πρώτη φορά εκλογή βουλευτή από το χώρο του ΚΚΕ, για να καταλάβουμε . Αξίζει να τονιστεί ότι και στο Ν Ημαθίας είχαμε στις εκλογές αυτές «Μικρές Μόσχες» (Έτσι ονομάστηκαν μια σειρά από Δήμους και Κοινότητες που η ΕΔΑ κατέκτησε την πρώτη θέση).Αναφέρω ενδεικτικά την περιοχή της Νάουσας που το ποσοστό ήταν 52,2, το Βρυσάκι 47 ,τα Παλατίτσια 42,12,την Πατρίδα με 49,27 , το Πλατύ με 32, 58 και άλλα πολλά Τα χαρακτηριστικά των περιοχών αυτών ήταν η ύπαρξη αγωνιστικών παραδόσεων και πολυπληθούς προσφυγικού στοιχείου. Βέβαια το έργο δεν απευθύνεται μόνο στον Ν. Ημαθίας, δεν πρόκειται δηλαδή για καθαρά τοπική ιστορία αλλά χρησιμοποιεί το παράδειγμα του νομού μας , για να καταλήξει σε μια σειρά από χρήσιμα και επίκαιρα συμπεράσματα που αφορούν σε όλη τη χώρα. Ακολουθεί δηλαδή μια μέθοδο που οδηγείται από το ειδικό στο γενικό αλλά και το αντίστροφο.
Η μελέτη όμως της ιστορίας είναι καθαρά μουσειακή, τυπική και στην ουσία άχρηστη ,αν δε συνοδεύεται από συσχετισμούς και συγκρίσεις με το σήμερα. Όταν δίδασκα Ιστορία κατεύθυνσης στην Γ Λυκείου και συγκεκριμένα το κεφάλαιο για την οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, θυμάμαι πόσο συχνά οι μαθητές και οι μαθήτριές μου αναφωνούσαν «Μα το ίδιο γίνεται και σήμερα». Αυτό θα το πούμε πολλές φορές διαβάζοντας το βιβλίο της Ευγενίας… Πραγματικά νιώθουμε σα να μην πέρασε μια μέρα… Και μείς το ίδιο εύπιστοι και αφελείς πέφτουμε στα ίδια λάθη , ξανά και ξανά, σα να μην ξέρουμε πως η «ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σα φάρσα και τη δεύτερη σαν τραγωδία» όπως είπε και ο Καρλ Μαρξ…
Ας δούμε λοιπόν τι κοινό έχουν οι εκλογές του 1958 με την εποχή μας .Πρώτα πρώτα την όξυνση του συνόλου των λαϊκών προβλημάτων αλλά και άλλων, ιδιαίτερα του Κυπριακού, καθώς και του ενδεχόμενου εγκατάστασης αμερικανικών πυραυλικών συστημάτων στη χώρα μας, που μόνο η ΕΔΑ κρατούσε σταθερή –συνεπή στάση σε αντίθεση με τη στάση της ΕΡΕ αλλά και του Κέντρου . Σ αυτά έρχεται να προσμετρηθεί το γεγονός του καλπονοθευτικού νόμου της υπερενισχυμένης αναλογικής ,ως αποτέλεσμα της συμπαιγνίας ΕΡΕ-Γ. Παπανδρέου και της απέχθειας που αυτή προκάλεσε σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα .Να διευκρινίσουμε ότι ο συγκεκριμένος νόμος ενισχύει τα δύο πρώτα κόμματα, γιατί οι εμπνευστές του πίστευαν πως δεύτερο κόμμα θα ήταν το κόμμα των Φιλελευθέρων και όχι η ΕΔΑ, όπως προέκυψε από τις εκλογές. Φυσικά οι συσχετισμοί είναι άμεσοι με την οικονομική ύφεση που βιώνουμε σήμερα ,την όξυνση της ανεργίας, τη μνημονιακή πολιτική, το προσφυγικό , την κρίση του πολιτικού συστήματος κ.α.π. Όσο για την απλή αναλογική παραμένει ένα διαρκές αίτημα και ζητούμενο της εποχής μας …
Πάμε τώρα στο πολιτικό κλίμα της εποχής… Κι εδώ μια από τα ίδια..Οικογενειοκρατία, πελατειακές σχέσεις, διασπάθιση δημοσίου χρήματος, ρουσφετολογία, εξάρτηση από τα ξένα συμφέροντα, συνωμοσίες, σκάνδαλα, φοροεπιδρομές, απατηλές υποσχέσεις, φυσικά χωρίς πιθανότητα υλοποίησής τους στη δεδομένη οικονομική και πολιτική κατάσταση, κινδυνολογία..Μήπως σας θυμίζουν κάτι; Ποιος από μάς ξεχνάει το σύνθημα «Λεφτά Υπάρχουν» ή τον επικείμενο κίνδυνο της χρεωκοπίας, όποτε εκφράζαμε και συνεχίζουμε να εκφράζουμε τις δικαιολογημένες ενστάσεις μας για την μνημονιακή πολιτική και τα εκάστοτε σκληρά μέτρα λιτότητας;
Όσο για τις προεκλογικές συγκεντρώσεις οι συνειρμοί είναι αναπόφευκτοι, τηρουμένων των αναλογιών..Αυτοκίνητα, τρακτέρ, μοτοσυκλέτες, κουβαλούσαν τους ψηφοφόρους από τη μία προεκλογική συγκέντρωση στην άλλη. «Αυθόρμητοι οπαδοί» φουστανελλοφόροι ιππείς , γραβατωμένοι κύριοι υποδέχονταν τον εκάστοτε «Εθνοσωτήρα» με κόρνες , καραμούζες, νταούλια, πίπιζες, ζουρνάδες, γκάιντες, ζητωκραυγές, πλακάτ και «προκαλούσαν το γέλιο του λαού με τις αστειότητές τους» ,όπως έγραφαν οι αντιπολιτευόμενες τοπικές εφημερίδες… παραβλέποντας πως κάτι αντίστοιχο ίσχυε και στις συγκεντρώσεις του κόμματος που υποστήριζαν αυτές… Μήπως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει και στις σημερινές προεκλογικές συγκεντρώσεις ;Δε θα μας εμπαίζουν και δε θα μάς χλευάζουν οι επόμενες γενιές για το αντίστοιχο δικό μας προεκλογικό κλίμα; Ελπίζουμε μόνο να μην κάνουν κι αυτές τα ίδια, γιατί πράγματι θα είναι τραγικό…
Ας έρθουμε τώρα στα αποτελέσματα των εκλογών. Σε πανελλαδικό επίπεδο πρώτο κόμμα αναδεικνύεται η ΕΡΕ με ποσοστό 41,16,δεύτερο η ΕΔΑ με ποσοστό 24,43 και τρίτο το κόμμα Φιλελευθέρων με ποσοστό 20,68.Τι συνέβη λοιπόν και τα ποσοστά της ΕΔΑ αυξήθηκαν θεαματικά; Σίγουρα το γεγονός αυτό κατά ένα μέρος οφείλεται στον αγώνα και στην προσπάθεια των αγωνιστών της αριστεράς ,που ξεπέρασαν πλήθος εμπόδια πχ νομικά , τρομοκρατία ,εκτοπίσεις , συλλήψεις κτλπ στη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση αλλά σίγουρα το αποτέλεσμα σχετίζεται κυρίως με συγκεκριμένες πολιτικές συγκυρίες. Η πρώτη εστιάζεται στην πολυδιάσπαση και στη γενικότερη ανυποληψία των κομμάτων του «Κέντρου», με αποτέλεσμα πολλοί ψηφοφόροι κυρίως ΕΑΜικής προέλευσης να στραφούν προς την ΕΔΑ. Μήπως κάτι αντίστοιχο δεν έγινε και στις μέρες μας με την εκτόξευση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και την άνοδό του στην εξουσία;
Η δεύτερη αιτία έχει να κάνει με τη διόγκωση των προβλημάτων, όπως ήδη προαναφέρθηκε, η ευθύνη των οποίων αποδόθηκε στα πολιτικά κόμματα, που κυριαρχούσαν τότε στην πολιτική σκηνή .Σίγουρα η ΕΔΑ ενισχύθηκε από τη στάση αρχών που τήρησε τότε η ΕΣΣΔ, για μια σειρά ζητήματα που απασχολούσαν τη χώρα μας, αλλά και από την ακτινοβολία της στην τότε παγκόσμια πολιτική σκηνή. Ας έρθουμε τώρα πάλι στη σημερινή πολιτική κατάσταση. Τα οξυμμένα προβλήματα της εποχής μας αποδόθηκαν κυρίως στο ΠΑΣΟΚ που είδε τα ποσοστά του να μειώνονται δραματικά και στη Νέα Δημοκρατία. Ψηφοφόροι κυρίως από το χώρο του ΠΑΣΟΚ αλλά και από τη ΝΔ ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, που υπόσχονταν έξοδο από τη μνημονιακή πολιτική, θέσεις εργασίας, κατάργηση της λιτότητας, εθνική ανεξαρτησία κτλ και κλπ. Όπως στις εκλογές του 1958 έτσι και στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2015, ας μην ξεχνάμε και το δημοψήφισμα, δεν έγιναν ξαφνικά αριστεροί τόσοι πολλοί Ελληνες!!!
Το βιβλίο αναφέρεται και στις αντιδράσεις που ακολούθησαν το εκλογικό αποτέλεσμα .Όπως ήταν επόμενο το κατεστημένο της εποχής, εγχώριο και ξένο , αιφνιδιάστηκε στην αρχή αλλά πέρασε στην αντεπίθεση στη συνέχεια. Το παλάτι ,οι ΗΠΑ και τα αστικά κόμματα της εποχής πήραν μια σειρά από μέτρα .Η ενοποίηση του κέντρου ήταν το πιο βασικό. Το άλλο ήταν η ισχυρότερη ενεργοποίηση των κρατικών μηχανισμών καταστολής. Από την επόμενη των εκλογών «ανθίζει» το παρακράτος , με στόχο την τρομοκράτηση των προοδευτικών πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι από τον Μάη ως το Νοέμβρη του 1958 στέλνονται εξορία στον Αη Στράτη 170 αριστεροί. Αποκορύφωμα της προσπάθειας αυτής αποτελεί η σύλληψη του Μανόλη Γλέζου, διευθυντή της Αυγής και μέλους της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ. Εννέα χρόνια αργότερα , και αφού είχε προηγηθεί η αποστασία και άλλες μεθοδεύσεις ,το πολιτικό κατεστημένο απάντησε με τον σκληρότερο τρόπο: την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας του 1967…Όσο για τις αντιδράσεις του κατεστημένου , ή μάλλον των «εταίρων» ή αλλιώς «θεσμών» ,στην άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία είναι λίγο πολύ γνωστές. Σκληρότερα μέτρα , συνέχιση του Μνημονίου, νέοι φόροι… και έπεται συνέχεια…
Τα σημερινά πολιτικά δρώμενα θα τα κρίνει η ιστορία .Το σίγουρο είναι πως στις επόμενες εκλογές θα έχουμε νέα μετατόπιση ψηφοφόρων και νέους «Εθνοπατέρες», που θα μας υπόσχονται καλύτερες μέρες… Σα να μην πέρασε μια μέρα από τις εκλογές του Μάη του 1958…
Θα κλείσω με μία φράση του Γκαίτε «Ένα από τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα των ανθρώπων είναι ότι δεν βλέπουν αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια τους». Ακριβώς γι αυτό ας αξιοποιήσουμε τα διδάγματα της Ιστορίας, πριν να είναι πολύ αργά…»
πηγή: η άλλη άποψη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου