Το χρήμα ρέει προς τις ........τράπεζες!!!!!!!!!!

Η κρατική στήριξη των τραπεζών στη φάση της κρίσης

Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εντάσσεται στη γενικότερη κρατική στήριξη του τραπεζικού κεφαλαίου. Εξετάζοντας την ανακεφαλαιοποίηση και την άμεση στήριξη των τραπεζών την περίοδο της κρίσης, το ελληνικό κράτος έχει διαθέσει, είτε με τη μορφή άμεσων εγγυήσεων είτε με τη μορφή άμεσης χρηματοδότησης, πάνω από 200 δισ. ευρώ στον τραπεζικό τομέα. Ο πρώτος μόνο γύρος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, το 2013, περιλάμβανε άμεση κρατική στήριξη ύψους 50 δισ. ευρώ προς τους τραπεζικούς ομίλους. Οι κρατικές αυτές δαπάνες προς όφελος των τραπεζών βαραίνουν τελικά τα λαϊκά στρώματα. Η οικονομική ουσία αυτής της διαδικασίας είναι ότι η αναπόφευκτη απαξίωση κεφαλαίου στον τραπεζικό τομέα λόγω της καπιταλιστικής κρίσης μεταφέρθηκε στις πλάτες του ελληνικού λαού.

Την τελευταία περίοδο, μετά την πρώτη φάση ανακεφαλαιοποίησης, το ελληνικό κράτος, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), έγινε ο βασικός μέτοχος όλων των μεγάλων τραπεζών, με ποσοστά που κυμαίνονται από περίπου 85% (ETE, ALPHA, Πειραιώς) έως και 98,5% για την Eurobank (το ποσοστό αυτό μειώθηκε στη συνέχεια λόγω της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου - ΑΜΚ - που πραγματοποίησαν οι τράπεζες).

Ωστόσο, ο ελληνικός λαός, παρά το γεγονός ότι βασικός μέτοχος όλων των τραπεζών είναι το ελληνικό κράτος, δεν έχει κερδίσει απολύτως τίποτα. Οι όροι δανεισμού μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων και οι όροι καταθέσεων για τις αποταμιεύσεις τους δεν έχουν μεταβληθεί προς το ευνοϊκότερο όσον αφορά και τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες. Η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων από πλευράς των εργαζομένων οδηγεί σε κατασχέσεις των όποιων περιουσιακών στοιχείων τους.

Τα παραπάνω αποτελούν κοινή κατεύθυνση για το σύνολο των τραπεζών, μεγάλων και μικρών, υπό κρατικό ή ιδιωτικό έλεγχο. Ειδικότερα η συμπεριφορά των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι, στην ουσία της, απολύτως ίδια είτε μιλάμε για τις τρεις τράπεζες (ΕΤΕ, ALPHA, Πειραιώς) όπου το ΤΧΣ δεν ασκεί άμεσα έλεγχο γιατί συμμετείχαν και οι προηγούμενοι βασικοί τους μέτοχοι στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, είτε μιλάμε για τη Eurobank, όπου οι ιδιώτες μέτοχοι δεν συμμετείχαν και το σύνολο των μετοχών μαζί με τον έλεγχό της έχει περάσει στο ΤΧΣ.

Το γεγονός αυτό υπενθυμίζει ότι η κρατική καπιταλιστική ιδιοκτησία δεν είναι «δημόσια περιουσία», που τάχα ανήκει στο λαό. Αποδεικνύει εκ των πραγμάτων πόσο απατηλός είναι ο ισχυρισμός του ΣΥΡΙΖΑ πως ο κρατικός έλεγχος των τραπεζών μπορεί τάχα να οδηγήσει σε φιλολαϊκή λειτουργία, στον αντίποδα της διασφάλισης του μεγαλύτερου ποσοστού κέρδους.

Ο νέος γύρος ανακεφαλαιοποίησης

Το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε την προηγούμενη Κυριακή, περιλαμβάνει, μεταξύ πολλών άλλων, και τις ρυθμίσεις που αφορούν το δεύτερο γύρο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Η νέα ανακεφαλαιοποίηση καθίσταται απαραίτητη καθώς το βάθεμα της καπιταλιστικής κρίσης και το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων που επέφερε έχει ως αποτέλεσμα την απαραίτητη νέα απαξίωση κεφαλαίου στον τραπεζικό τομέα.

Ο δεύτερος γύρος ανακεφαλαιοποίησης, που θα πραγματοποιηθεί μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) των τραπεζών, περιλαμβάνει νέα προκλητικά προνόμια για τους μεγαλομετόχους των τραπεζών. Βασικό στοιχείο της διαδικασίας είναι το γεγονός ότι η τιμή των νέων μετοχών μπορεί να είναι χαμηλότερη από την τρέχουσα χρηματιστηριακή τους τιμή, ενώ μπορεί να είναι μικρότερη και από την τιμή των προηγούμενων ΑΜΚ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα εκδοθούν σε τιμή μικρότερη από την τιμή των μετοχών που έχει στα χέρια του σήμερα το ΤΧΣ. Πρόκειται για κίνηση - δώρο στους μεγαλοτραπεζίτες, αφού θα πραγματοποιήσουν την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με μικρότερη δαπάνη.

Συγχρόνως, το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει διάταξη που επιτρέπει στο ΤΧΣ να ελαττώσει το ποσοστό συμμετοχής του στις τράπεζες. Η έκδοση νέων μετοχών σε χαμηλότερη τιμή από τις προηγούμενες, δηλαδή σε τιμή μικρότερη της τιμής του ΤΧΣ και το γεγονός ότι επιτρέπεται στη διοίκηση του ΤΧΣ να μειώνει τη συμμετοχή του ταμείου στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας, σημαίνει τελικά ότι έχουμε σημαντικές απώλειες για το ΤΧΣ και επομένως νέα έμμεση χρηματοδότηση των τραπεζών.

Το παράδειγμα της Eurobank είναι αποκαλυπτικό για το πώς λειτουργεί αυτή η διαδικασία. Το ελληνικό κράτος, με διάφορους τρόπους, διέθεσε συνολικά πάνω από 13 δισ. ευρώ στην τράπεζα και κατέχει σήμερα το 95% περίπου των μετοχών της, με το μεγαλύτερο κομμάτι να ανήκει στο ΤΧΣ. Με τους όρους της νέας ΑΜΚ, ο επενδυτής θα καταβάλει γύρω στα 2 δισ. ευρώ, για να αποκτήσει το 60-65% των μετοχών της Eurobank και την ίδια στιγμή το ελληνικό κράτος θα δει το ποσοστό του να μειώνεται στο 35-40% και να χάνει τον έλεγχο της τράπεζας. Οι όροι αυτής της διαδικασίας είναι τόσο προκλητικά αρνητικοί για το ελληνικό Δημόσιο, που στο πολυνομοσχέδιο παρέχεται ειδική νομική κάλυψη στα μέλη του ΤΧΣ για όλες τις πράξεις τους.

Απο άρθρο του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ 06042014