Γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης, υποψήφιος διδάκτορας ΑΠΘ
«Cry out to legions of the brave Time again to save us from the jackals of the street Ride out, protectors of the realm, Captain’s at the helm, sail across the sea of lights». (Black Sabbath, ‘Neon Knights’).
Στις εποχές της βαθιάς και οξυμμένης οικονομικής-καπιταλιστικής κρίσης οι πολλαπλές μορφές της βίας «αποικιοποιούν» το πεδίο του κοινωνικού. Αφορμή για αυτό το ‘σημείωμα’ περί βίας και περί άσκησης της βίας απετέλεσε η επίθεση που δέχθηκε η εργαζόμενη Αναστασία Τοντόροβα, στο χωριό Τσιφλίκι Ιστιαίας (Εύβοια). Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος Αφροδίτη Τζιαντζή: «στο μπλαβισμένο πρόσωπο και τα πρησμένα μάτια της Αναστασίας Τοντόροβα, της οικιακής βοηθού από τη Βουλγαρία που βασανίστηκε ομαδικά από ντόπιους άντρες στο χωριό Τσιφλίκι Ιστιαίας, συμπυκνώνονται διαφορετικές όψεις της ίδιας βαρβαρότητας που ξεσπάει πάντα στους πιο αδύναμους: η εργοδοτική, η ρατσιστική, και η σεξιστική βία. Μια βαρβαρότητα που κάθε φορά που εκδηλώνεται μας προκαλεί σοκ, για να ξεχαστεί και να επαναληφθεί, με παραλλαγές, σε κάποιο άλλο μέρος της Ελλάδας, οπλισμένη από την ατιμωρησία των δραστών».[1]
Οι πολλαπλές μορφές της βίας διαχέονται στο πεδίο του κοινωνικού, δημιουργώντας τις αρνητικές συνδηλώσεις της «αποικιοκρατούμενης» ζωής: σε αυτό το πλαίσιο, η βία και η «εκδίπλωση» της «αποικίζουν» τις ζωές των περιώνυμων «άλλων» και των «διαφορετικών. Η επίθεση εναντίον της Αναστασίας Τοντόροβα ενέχει τα χαρακτηριστικά της ολικής βίας, της βίας που φέρει «εντός» της τις συνδηλώσεις μίας μορφής «αρνητικής κοινωνικής μετατόπισης». Και αυτή η «αρνητική μετατόπιση» είναι διπλή: αφενός μεν η άσκηση βίας έχει ως στόχο την παραδειγματική της «τιμωρία» (οι βασανιστές της την κατηγορούν ότι έκλεψε χρήματα), αφετέρου δε την «απεντάσσουν» από το πεδίο του ενεργού κοινωνικού γίγνεσθαι. Και η συγκεκριμένη «απένταξη» φτάνει μέχρι την προοπτική εγκατάλειψης της χώρας.
Η συγκεκριμένη μορφή της βίαιης και διπλής «αρνητικής μετατόπισης» κανοναρχείται ως η αποκρυστάλλωση ενός βίαιου «ήθους», που, όπως πολύ σωστά επισημαίνει η Αφροδίτη Τζιαντζή, ενυπάρχει πλέον σε πολλά μέρη της χώρας. Η άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας εναντίον της Αναστασίας Τοντόροβα ιεραρχείται ως μία θεμελιώδης έγκληση που «ποινικοποιεί» τον «άλλο» μετανάστη λόγω χρώματος, διαφορετικής γλώσσας και θρησκείας, (διαφορετικής κουλτούρας), καθώς και λόγω της «προδιάθεσης» του στην κλοπή προϊόντων και χρημάτων.[2]
Με αυτόν τον τρόπο, η άσκηση δομικής βίας θα «εγχαραχθεί» στο σώμα του και στο πεδίο του κοινωνικού, ανασυγκροτώντας ταυτόχρονα τις «γωνίες» του κοινωνικού «όλου» που δεν δύναται να είναι παρά «εθνικό» και ομοιογενές, «καρπός» της συνθετικής πράξης των «καθαρόαιμων» ελλήνων. Και αυτή ακριβώς ήταν η «όψη» και το «πρόσωπο» της νεοναζιστικής βίας. Η βία που ασκούσε το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής ανανοηματοδότησε το ίδιο το πλαίσιο της κίνησης και της δράσης των κοινωνικών τάξεων.
Οι «άλλοι» και οι «διαφορετικά» που πάντα προσδιορίζονταν και προσδιορίζονται αρνητικά, δέχθηκαν τα «φορτία» της έντονης λεκτικής και σωματικής βίας, με στόχο την «αποκοπή» τους από το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Η βία ως συστατικό στοιχείο του φασισμού-ναζισμού, έφθασε μέχρι και το σημείο της φυσικής εξόντωσης, ήτοι της ουσιαστικής μη-ύπαρξης για τον κοινωνικά στοχοποιημένο εργαζόμενο-μετανάστη που δεν εντάσσεται αρμονικά στον «καθαρό» εθνικό ιστό. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η σύμφυση κρατικής-κατασταλτικής και νεοναζιστικής βίας κανονάρχησε και κανονικοποίησε το «νέο» πεδίο της διαχειριστικής Μνημονιακής «υλικότητας» και «ταξικότητας».
Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις που έκανε ο αναπληρωτής υπουργός ‘Προστασίας του Πολίτη’ (πετυχημένος ευφημισμός για την απόκρυψη του κατασταλτικού ρόλου των σωμάτων ασφαλείας): «Ο αναπληρωτής υπουργός ανέφερε πως σέβεται ό,τι ψηφίζει κανείς μέσα στο παραβάν, αλλά ξεκαθάρισε ότι πρέπει να το ξεχνάει όταν βρίσκεται σε δημόσιο χώρο. «Αν δηλαδή μπαίνεις σε μια αστυνομία και προσπαθείς να κάνεις προσηλυτισμό […] εκεί το σύστημα πραγματικά θα είναι αμείλικτο», τόνισε χαρακτηριστικά».[3]
Ο αναπληρωτής υπουργός ‘Προστασίας του Πολίτη’, με το πρόσχημα της μυστικότητας και του σεβασμού στην ψήφο καθενός, «αίρει» το όλο πλαίσιο της ιδεολογικής διείσδυσης του νεοναζιστικού μορφώματος στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους. Η ρατσιστική ιδεολογία προσκολλάται στο ευρύτερο πλαίσιο της ιδεολογίας που φέρουν οι καταπιεστικοί μηχανισμοί επιβολής, που είναι η ιδεολογία του νόμου και της τάξης. Σε αυτό το πλαίσιο, η διατήρηση του νόμου και της τάξης ενάντια σε κάθε «εξωτερική» επιβολή καθίσταται το σημαίνον της δράσης των μηχανισμών επιβολής της κρατικής ισχύος. Η ρατσιστική ιδεολογία του νεοναζιστικού μορφώματος συμφύει οργανικά την «αναγκαία» διατήρηση του νόμου και της τάξης με την ευρύτερη εθνική και «ομοιογενή» διάσταση, εκεί όπου οι «εχθροί» κατηγοριοποιούνται ως πολλαπλά «διαφορετικοί». (μετανάστες, μέλη αντεξουσιαστικών και αριστερών συλλογικοτήτων).
Η ίδια η δράση και η «κινητοποίηση» των σωμάτων ασφαλείας το προηγούμενο διάστημα, στοχοποίησε τους περιώνυμους «άλλους». Η ιδεολογική διείσδυση της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής στο εσωτερικό των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους, μετασχηματίστηκε σε εκλογική ώσμωση με συγκεκριμένα μέλη και ομάδες των σωμάτων ασφαλείας. Η μυστικότητα και το απαραβίαστο της ψήφου δεν δύνανται να άρουν την συνειδητότητα μίας ψήφου που οδηγείται πολύ πέρα από τα στενά όρια της κάλπης. Είναι ιδιαίτερα γνωστή η σύμφυση κρατικής-νεοναζιστικής βίας στο πεδίο του κοινωνικού. Η μυστικότητα της ψήφου δεν δύναται να αποκρύψει το γεγονός της «κρισιακής μεγέθυνσης» ενός ιδιαίτερου κοινωνικού ήθους και ύφους άσκησης εξουσίας από την πλευρά των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους.
Θεωρούμε πως η πρωταρχική ιδεολογική διείσδυση της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής εντός των σωμάτων ασφαλείας μεγέθυνε το πλαίσιο της ανοιχτής κρατικής παραβατικότητας, της βάναυσης και βίαιης συμπεριφοράς, καθώς και της ανοιχτής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι, αποκρυσταλλώθηκε το «κρισιακό» κατασταλτικό πράττειν. Οι ένστολοι χρυσαυγίτες κατηχητές δεν βρίσκονται μόνο μέσα στα αστυνομικά τμήματα ανά την επικράτεια. Μπορούν κάλλιστα να δρουν ως ιδεολογικοί κατηχητές του ρατσιστικού μίσους και εκτός των αστυνομικών τμημάτων, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου «κρισιακού» κατασταλτικού ήθους.
Και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί του κράτους χρειάζονται την ιδεολογία ως συγκροτησιακό στοιχεία διατήρησης του ρόλου και των χαρακτηριστικών τους. Όπως το έθεσε επιγραμματικά ο Λουί Αλτουσέρ: «Ο στρατός και η αστυνομία λειτουργούν επίσης με ιδεολογία, για να εξασφαλίσουν τη δικιά τους συνοχή και αναπαραγωγή, καθώς και με τις «αξίες» που προβάλλουν προς τα έξω».[4] Απαιτείται, από την νέα ηγεσία του υπουργείου, η συστηματική διερεύνηση και η απόκρουση αυτής ακριβώς της διείσδυσης του νεοναζιστικού μορφώματος στο εσωτερικό των σωμάτων ασφαλείας. Οι αγώνες των εργαζομένων θα πιέσουν την ηγεσία του υπουργείου προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα απλό «κρισιακό» φαινόμενο. Αντιθέτως, προϋπήρχε ως λόγος και ιδεολογική αντίληψη. (Βλέπε στοχοποίηση μεταναστών, μισαλλοδοξία και βίαιες επιθέσεις).
Η άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας συμφύεται οργανικά με τον «κρισιακό» αναπροσδιορισμό της κοινωνικής ολότητας. Οι μορφές της βίας που «εκδιπλώνονται» είναι πολλαπλές, όπως πολλαπλή και πολύπλοκη είναι και η σήμανση του κοινωνικού πεδίου. Δεν πρέπει να αποκόπτουμε την βία από τα ευρύτερα κοινωνικά της συμφραζόμενα. Η βία είναι ταξική, κατασταλτική, ρατσιστική, σεξιστική, ομοφοβική, συστατικό στοιχείο της εξουσιαστικής θεμελίωσης του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και της κοινωνικής του οργάνωσης. Η βία παράγει τις συνθήκες για την «αποϋποκειμενοποίηση» του ανθρώπινου στοιχείου και βίου. «Με δυο λόγια, σ’ ό,τι αφορά το καπιταλιστικό Κράτος, η οργανωμένη φυσική καταπίεση του εμφανίζεται, όπως έλεγε ο Μαρξ, σε «γυμνή» κατάσταση, λόγω του ότι απ’ τη μια μεριά είναι απομονωμένη απ’ τις εξωπολιτικές δικαιώσεις της, και απ’ την άλλη λόγω της ενσωμάτωσης της μέσα στους θεσμούς του λαϊκού-ταξικού Κράτους».[5] Η βία ενσωματώνεται στον ίδιο τον τρόπο άσκησης της κρατικής εξουσίας.
[1] Βλ. σχετικά, Τζιαντζή Αφροδίτη, ‘’Οι δουλοκτήμονες του Τσιφλικιού’, Εφημερίδα των Συντακτών, 03/02/2015.
[2] Το χρήμα ως κανονιστική ύλη διαμόρφωσης και οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων επανέρχεται καθημερινά στην επικαιρότητα. Η προσίδια «υλικότητα» και «ταξικότητα» του, η αναπαραγωγή του ως μέγιστο και απόλυτο κέρδος, εγγράφονται στα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής.
[3] Βλ. σχετικά, Μ.Ι.Τ., ‘Γιάννης Πανούσης. «Αμείλικτος» με τους ένστολους χρυσαυγίτες-κατηχητές’, Εφημερίδα των Συντακτών, 03/02/2015.
[4] Βλ. σχετικά, Αλτουσέρ Λουί, ‘Θέσεις’. (Ιδεολογία και Ιδεολογικοί Μηχανισμοί του Κράτους). Μετάφραση: Γιαταγάνας Ξενοφών, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 1999, σελ. 85.
[5] Βλ. σχετικά, Πουλαντζάς Νίκος, ‘Πολιτική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις’, τόμος β’, γ’ έκδοση, Μετάφραση: Χατζηπροδρομίδης Λ., Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 1982, σελ. 68.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου