Από τα «μετόπισθεν» μέχρι την πρώτη γραμμή της
μάχης, η συμβολή των γυναικών στάθηκε καθοριστική. Αλλωστε, για να αγκαλιάσει
το ΕΑΜ και οι οργανώσεις του τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, για να γίνει ο ΕΛΑΣ
μαζικός λαϊκός στρατός, δε θα μπορούσε να μένει αμέτοχο και μακριά από την πάλη
το μισό του λαού, δε θα μπορούσε να λείπει η συμμετοχή των γυναικών, η δράση
τους, η πολύπλευρη στήριξή τους στον αγώνα. Η ένταξη και η δράση τους στο ΕΑΜ,
στην ΕΠΟΝ, στον ΕΛΑΣ, όπως και αργότερα στον ΔΣΕ, έγινε σε σύγκρουση με τις
προκαταλήψεις και τις αναχρονιστικές αντιλήψεις που κυριαρχούσαν για τη θέση
και το ρόλο τους. Οι απόψεις που θεωρούσαν ασυμβίβαστη με τη «γυναικεία φύση»
τη συμμετοχή στη διαδήλωση, στην απεργία, πόσο μάλλον στον ένοπλο αγώνα,
τσακίστηκαν στην πράξη.
Πολλές γυναίκες πήραν μέρος στον ΕΛΑΣ και πολέμησαν με το
όπλο στο χέρι. Αλλες στήριξαν τους αντάρτες, βοήθησαν στον ανεφοδιασμό τους με
τρόφιμα, ρουχισμό και πυρομαχικά, τους πρόσφεραν κρυψώνα και κατάλυμα. Εδωσαν
τη μάχη της ενημέρωσης και της αφύπνισης του λαού, έγραψαν και μοίρασαν
προκηρύξεις, συνθήματα στους τοίχους, ξεσήκωναν τις γειτονιές με τα «χωνιά».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δράση της θρυλικής ΕΠΟΝ: Από τη νεολαία
που συγκεντρωνόταν στις γραμμές της οι μισές ήταν κοπέλες. Βρέθηκαν στην
αλυσίδα της συγκέντρωσης και της απεργίας, με αυτοθυσία που την εποχή εκείνη
δεν αφορούσε μόνο στο μεροκάματο αλλά ακόμα και στην ίδια τους τη ζωή. Σε αυτό
τον αγώνα έδωσαν τη ζωή τους οι δυο ΕΠΟΝίτισσες Παναγιώτα Σταθοπούλου και Κούλα
Λίλη, που σκοτώθηκαν σε διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας τον Ιούλη του 1943. Η
πρώτη έπεσε νεκρή κάτω από τις ερπύστριες του γερμανικού τεθωρακισμένου, ενώ η
δεύτερη σκοτώθηκε από πυρά όταν σκαρφάλωσε και χτύπησε τον οδηγό του στο
πρόσωπο. Με αντίστοιχο ηρωισμό και αποφασιστικότητα απάντησαν οι γυναίκες στην
τρομοκρατία το Δεκέμβρη του '44: Σήκωσαν το πανό που απάντησε στο δίλημμα «τις
αλυσίδες ή τα όπλα», απορρίπτοντας την υποταγή και το συμβιβασμό και
διαλέγοντας την αντίσταση και την αντεπίθεση.
Γυναίκες, ακόμα και μικρά κορίτσια, πάλεψαν για
να επιβιώσει ο λαός κόντρα στις κακουχίες και την πείνα, μέσα από την ΕΑΜική
οργάνωση της «Εθνικής Αλληλεγγύης». Εγιναν χέρι βοήθειας για τις χιλιάδες
οικογένειες των εκτελεσμένων και των διωκόμενων αγωνιστών, για τις οικογένειες
των ανταρτών, για όλους όσοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη λεηλασία και τον
αφανισμό των χωριών τους από τα ναζιστικά στρατεύματα και τους ντόπιους
συνεργάτες τους.
Για τη δράση τους διώχθηκαν και βασανίστηκαν
χωρίς να δώσουν ούτε ένα όνομα, ούτε την πιο μικρή πληροφορία. Πολλές βρέθηκαν
στις φυλακές και στις εξορίες, ακόμα και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Στάθηκαν κι εκεί ασυμβίβαστες, με το κεφάλι ψηλά. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε
την ΕΠΟΝίτισσα Ηρώ Κωνσταντοπούλου, που εκτελέστηκε το Σεπτέμβρη του '44 στο Σκοπευτήριο
της Καισαριανής, σε ηλικία 17 χρόνων, και την κομμουνίστρια Ηλέκτρα Αποστόλου,
που βασανίστηκε άγρια και δολοφονήθηκε στην Ασφάλεια τον Ιούλη του '44.
Ευτ. Χαϊντ. ¨Ρ" 27102012
Για όσα αξίζει να κρατάμε σαν αναμμένο κερί μνήμης!
ΑπάντησηΔιαγραφήΥΓ. Αναδημοσιεύουμε στη στήλη "ΕΜΦΑΣΗ" (που βρίσκεται στην πλαϊνή κάθετη μπάρα του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης").