Η Χρυσή Αυγή, ο Μεταξάς και το 8ωρο!!!!!!!!!!!!!!!!

Οι απόγονοι του φασισμού - ναζισμού, της 4ης Αυγούστου και της δικτατορίας του 1967, η «Χρυσή Αυγή» (ΧΑ), ο ΛΑ.Ο.Σ. κ.ά. πολλές φορές, με ιστορικές αναδρομές σε περιόδους των προγόνων τους, επιδιώκουν να δώσουν στις πολιτικές τους προτάσεις για την «εθνική ανάπτυξη» της χώρας ιστορικό προηγούμενο εφαρμογής και αποτελεσματικότητας.

Μια τέτοια αναφορά αναρτήθηκε πρόσφατα στο σάιτ της ΧΑ, με τίτλο: «Η καθιέρωση του κοινωνικού κράτους τότε και η ολοκληρωτική αποδόμησή του σήμερα». Εκτός από το θαυμασμό των φασιστοειδών στον Βίσμαρκ («θεμελιωτής του μοντέρνου κοινωνικού κράτους θεωρείται ο Γερμανός καγκελάριος Οττο φον Βίσμαρκ (1815-1898)»), μεταξύ άλλων αναφέρουν: «Στην πατρίδα μας, πρωτεργάτης του κοινωνικού κράτους υπήρξε ο Ιωάννης Μεταξάς».

Το «κοινωνικό κράτος» και η «κοινωνική μεταρρύθμιση» για τα οποία υπερηφανευόταν ο δικτάτορας, με τα ίδια επιχειρήματα και μέτρα που αράδιασαν στο σάιτ τους οι απόγονοί του είναι: το 8ωρο, οι συλλογικές συμβάσεις, η λειτουργία του ΙΚΑ, η καταπολέμηση της ανεργίας, η ρύθμιση των αγροτικών χρεών κ.ά.

Στην Ελλάδα, η καθιέρωση του 8ωρου έγινε με το νόμο 2269 το 1920, με τη νομοθετική κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας. Για να εφαρμοστεί σταδιακά χρειάστηκαν οι πολύχρονοι αγώνες των εργατών με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές. Χύθηκε πολύ αίμα στις συγκρούσεις των εργατών με το αστικό κράτος.

Αργότερα, με Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) στις 27/6/1932, έγινε η επέκταση και η κωδικοποίηση όλων των διατάξεων που ίσχυαν γι' αυτό μέχρι τότε στους διάφορους κλάδους.

Αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν με το βασιλικό διάταγμα 368/24/8/1936 να επεκτείνει την εφαρμογή του και σ' άλλες κατηγορίες μισθωτών.

- Οπως προκύπτει, λοιπόν, δεν είναι αλήθεια ότι ο Μεταξάς καθιέρωσε το 8ωρο, αλλά ότι επέκτεινε την εφαρμογή του. Εκεί, όμως, που επιχειρείται η πλήρης αντιστροφή της πραγματικότητας από τη ΧΑ είναι ότι «ο Μεταξάς καθιέρωσε την Κυριακή αργία». Η κυριακάτικη αργία έχει καθιερωθεί από το 1911. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση Μεταξά ήταν να καταργήσει την Κυριακή αργία και το κυριακάτικο μεροκάματο να δίνεται στο κράτος για την «Εθνική Αμυνα».

- Οι ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις ήταν άλλη μια παλιά εργατική διεκδίκηση. Το 1927 είχε υποβληθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για την καθιέρωσή τους, όμως η ψήφισή του δεν έγινε λόγω διάλυσης της Βουλής. Αναγκαστικός Νόμος (ΑΝ) περί Συλλογικών Συμβάσεων ψηφίστηκε στη δικτατορία του Γεωρ. Κονδύλη στις 16/1/1935, που κάθε άλλο παρά ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις επέτρεπε. Τον ίδιο χρόνο με τον ΑΝ 539/1935 καθιερώθηκαν και οι άδειες των εργαζομένων με αποδοχές. Αλλο ένα ψέμα του σάιτ των φασιστοειδών: «καθιέρωση αδείας μετ' αποδοχών» από Ι. Μεταξά!

Το συνδικαλιστικό κίνημα επέμενε να διεκδικεί ελεύθερες Συλλογικές Συμβάσεις. Ο Μεταξάς, πριν καταργήσει τον κοινοβουλευτισμό (4 Αυγούστου 1936), ετοίμασε νέο νόμο περί υποχρεωτικής διαιτησίας, κάτι ανάλογο με αυτά που γίνονται στις μέρες μας με τις Συλλογικές Συμβάσεις, που προκάλεσε - όπως ήταν επόμενο - θύελλα αντιδράσεων από τα εργατικά σωματεία (Μάης 1936).

Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, οι «συλλογικές συμβάσεις» μεταξύ των κεφαλαιοκρατών και των διορισμένων από τη δικτατορία συνδικαλιστών αποκτούν ισχύ νόμου 2045/7/9/1936 και με τίτλο «κατώτατον όριον μισθών των Ιδιωτικών Υπαλλήλων και ελάχιστον ημερομίσθιον εργατών Βιομηχανίας».

Κάτω από τις συνθήκες που επέβαλε η δικτατορία, της αναγκαστικής διαιτησίας, της απαγόρευσης των απεργιών και της φασιστικοποίησης των συνδικάτων, «αι Εθνικαί Συμβάσεις Εργασίας», όπως τις αποκαλούσε ο Μεταξάς, ήταν καθαρός εμπαιγμός, όπως είναι και τα αντισυστημικά παραμύθια των Χρυσαυγιτών θαυμαστών του.

Οπως σχολιάζουν αναλυτές της περιόδου, η αύξηση των ημερομισθίων κατά τα έτη 1935 - 1940 υπολογίζεται σε 50%. Η ονομαστική δύναμη των μισθών των εργαζομένων ήταν πολύ κάτω από το επίπεδο του 1929, παρά την αύξηση της παραγωγικότητας και την οικονομική ανάπτυξη. (Γ. Τρίμη, «Η κοινωνική πολιτική της τελευταίας οκταετίας», Αθήνα 1947).

Ο Γ. Τρίμης, τέως διευθυντής του υπουργείου Εργασίας, αναφέρει εξάλλου χαρακτηριστικά: «Εάν η ωφελιμότης των συλλογικών συμβάσεων (...) δεν κατέστη έκδηλος τούτο αποδοτέον εις το γεγονός ότι από της 4ης Αυγούστου 1936 ανεστάλησαν αι συνδικαλιστικαί ελευθερίαι». (Γ. Τρίμη, «Αι διεκδικήσεις των εργαζομένων», Αθήναι, 1948, σελ. 29).

Την περίοδο 1936 - 1939, λόγω της οικονομικής ανάκαμψης και των έργων πολεμικής ετοιμασίας, περιορίστηκε η ανεργία, όμως δεν εξαλείφθηκε, όπως διακήρυσσε η προπαγάνδα του καθεστώτος του «πρώτου εργάτου» (Μεταξάς). Ο ίδιος ο δικτάτορας σε λόγο του την Πρωτομαγιά του 1940 σε συγκέντρωση στον Πειραιά, ισχυριζόταν ότι κατόρθωσε να εξαλείψει την ανεργία, ενώ ταυτόχρονα ανέφερε ότι «από τον Οκτώβριον του 1939 έως τον Φεβρουάριον του 1940 έγιναν 135.000 απολύσεις λόγω της κήρυξης του παγκοσμίου πολέμου και την δημιουργημένην ψυχολογίαν». («Τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης Ι. Μεταξά», τόμ. Α', σελ. 222).

Για την καταπολέμηση της ανεργίας, ο Μεταξάς θέσπισε κάτι ανάλογο με τις σημερινές αστικές κυβερνήσεις, το σύστημα της «εκ περιτροπής εργασίας» με τον ΑΝ 2000/1939 και με τον τίτλο «περί λήψεως μέτρων καταπολεμήσεως της ανεργίας». Ο Γ. Τρίμης κάνει για το νόμο αυτό το εξής σχόλιο:

«Το σύστημα της εκ περιτροπής εργασίας (...) είτε υπό την μορφήν του περιορισμού των ωρών της ημερησίας εργασίας, είτε υπό την μορφήν του αριθμού των ημερομισθίων (...) συνηπάγετο πάντοτε την περικοπήν εισοδήματος των εργαζομένων προς συντήρησιν των ανέργων». (Γ. Τρίμη, «Αι διεκδικήσεις των εργαζομένων», Αθήναι, 1948, σελ. 108 - 109).

Του
Διονύση ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ*
*Ο Διονύσης Αρβανιτάκης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας της