Λίγες δεκαετίες πριν, με αφετηρία το έτος 1974, η ελληνική κοινωνία βίωσε, σε επίπεδο θεσμών, κάτι που με βάση παλαιότερα κοινωνικά δεδομένα θα χαρακτηριζόταν πρωτόγνωρο.
Το ελληνικό κράτος τότε αποφάσισε να θεσμοθετήσει τη δυνατότητα επαγγελματικής απασχόλησης των γυναικών και στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων. Εναν χώρο που έως τότε αποτελούσε ένα αμιγώς ανδροκρατούμενο επαγγελματικό περιβάλλον, με εξαίρεση τις γυναίκες που προέρχονταν από τη Σχολή Αξιωματικών Νοσοκόμων (ΣΑΝ), έναν θεσμό που η έναρξή του ανάγεται στο 1949, όπου, ως γνωστόν, αυτός ήταν και ο πρώτος ρόλος που επιλέχθηκε από τη στρατιωτική υπηρεσία, για να ανατεθεί ειδικά στις γυναίκες.
Το 1974, η πολιτεία, αιτιολογώντας τη νομοθέτηση της συμπερίληψης και γυναικών στα μόνιμα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, επικαλέστηκε την ισότητα των δύο φύλων, τον εκδημοκρατισμό, αλλά και την παροχή ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών.
Στην πραγματικότητα, η παρουσία και η συμβολή τους στις Ενοπλες Δυνάμεις, όπως εξάλλου και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αποτέλεσαν μια βολική λύση στην αυξημένη ζήτηση προσωπικού, ενταγμένη και στις αυξημένες απαιτήσεις υποστήριξης των ΝΑΤΟικών επιχειρησιακών σχεδίων.
Κύριο επιχείρημα, όμως, για τους θιασώτες της επαγγελματικής ένταξης των γυναικών στις Ενοπλες Δυνάμεις αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί το αναντίρρητα υπαρκτό «δημογραφικό πρόβλημα», όπως το αποκαλούν. Αυτό είναι ένα θέμα, που τεχνηέντως προτάσσεται και στις συζητήσεις για την αναγκαιότητα της θεσμοθέτησης της υποχρεωτικής στράτευσης των γυναικών, χωρίς βέβαια οι ίδιοι που το επικαλούνται - δημογραφικό πρόβλημα - να αναδεικνύουν και τις πραγματικές αιτίες που το γεννούν, όπως είναι η ανεργία, κυρίως των νέων, οι «ελαστικές» μορφές απασχόλησης, οι χαμηλοί μισθοί, η μετανάστευση των νέων, οι δραστικές μειώσεις των κρατικών δαπανών για τις κοινωνικές παροχές κάθε είδους, η εμπορευματοποίηση της Υγείας και της Παιδείας, η αυξημένη φορολογία, η ακρίβεια ακόμα και σε είδη ευρείας λαϊκής κατανάλωσης, τα απλησίαστα ενοίκια. Το δημογραφικό, έτσι κι αλλιώς, αποτελεί ένα όντως σοβαρό πρόβλημα, με λύσεις όμως που δεν είναι ενταγμένες ούτε στην πολιτική της παρούσας και των προηγούμενων κυβερνήσεων, ούτε φυσικά στην πολιτική της ΕΕ.
Σ' αυτό το υπηρεσιακό - επαγγελματικό περιβάλλον οι γυναίκες - στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων καλούνται να καταθέτουν μεγάλο ποσοστό της καθημερινής δραστηριότητάς τους. Ομως, πέραν αυτού με βάση τις κρατούσες κοινωνικές συνθήκες, έχουν και τη φροντίδα του νοικοκυριού, των μελών όλης της οικογένειας, ενδεχομένως και τη φροντίδα των υπερήλικων γονιών, αλλά και άλλες υποχρεώσεις της οικογενειακής ζωής. Γενικά, δεν τους αναγνωρίζονται ελαφρυντικά για μειωμένη απόδοση σε κανέναν τομέα, είτε εργασιακό είτε οικογενειακό είτε άλλο, που θεωρείται, με βάση υφιστάμενα κοινωνικά πρότυπα, προσωπική τους υποχρέωση.
Οι γυναίκες στρατιωτικοί, κι αυτό δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, στο πλαίσιο των υπηρεσιακών τους υποχρεώσεων, αναλαμβάνουν εικοσιτετράωρες υπηρεσίες και βάρδιες, με κυλιόμενο ωράριο, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και στους άντρες συναδέλφους τους, σε χώρους στρατοπέδων, πολεμικών πλοίων, νοσοκομείων ή και σε κάθε άλλη στρατιωτική εγκατάσταση. Επίσης, συμμετέχουν σε πολυήμερες ασκήσεις, 24ωρες υπηρεσίες ασφαλείας Μονάδων, περιπολίες πρόληψης πυρκαγιών και όπου αλλού η υπηρεσία τούς αναθέτει καθήκοντα.
Για παράδειγμα, στο Πολεμικό Ναυτικό, μέρος των πληρωμάτων των πλοίων καλύπτεται από γυναίκες. Πολλές απ' αυτές είναι μητέρες ακόμη και με βρέφη, καλούνται όμως να ταξιδεύουν για βδομάδες, ακόμη και μήνες, σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, μακριά από τις οικογένειές τους και βέβαια συχνά με ελλιπείς υποδομές (υγιεινής κ.ά.), προσαρμοσμένες να καλύπτουν τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Εχουν δει το φως της δημοσιότητας πολλές σχετικές αναφορές. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τη φρεγάτα «ΥΔΡΑ», που ήδη βρίσκεται σε ευρωενωσιακή αποστολή στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου επίσης στο πλήρωμα περιλαμβάνονται γυναίκες.
Τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι πολλά. Για παράδειγμα, υπάρχουν γυναίκες - στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Με την επίκληση όμως «αυξημένων υπηρεσιακών αναγκών» βρίσκονται αντιμέτωπες με μακροχρόνια, και πολλές φορές χωρίς πρόγραμμα επιστροφής, απομάκρυνσή τους από τον τόπο κατοικίας τους. Αυτές οι συνθήκες, όμως, είναι κυριολεκτικά απαγορευτικές στο να συμμετάσχουν στις απαιτούμενες επίπονες, μακροχρόνιες και ιδιαίτερα κοστοβόρες ιατρικές ειδικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του προβλήματός τους. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η συνολική άθροιση όλων αυτών των προβλημάτων και η επιβάρυνση που επιφέρουν στις οικογενειακές σχέσεις αποτελούν και την αιτία διάλυσης των οικογενειών τους.
Πληθαίνουν επίσης οι μαρτυρίες στρατιωτικών γυναικών, όπου μετά από μια πολυπόθητη εγκυμοσύνη και τον ερχομό ενός παιδιού, αδυνατώντας να καλύψουν το κόστος του τοκετού, προσφεύγουν ακόμη σε δανεισμό χρημάτων. Για τη δε φροντίδα και την ανατροφή των παιδιών τους, το κόστος φύλαξής του κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της υπηρεσίας τους, αλλά και η σχεδόν ανυπαρξία υποδομών σε παιδικούς σταθμούς στην πλειοψηφία των στρατιωτικών εγκαταστάσεων - φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς, λόγω κόστους - εκτός του ότι κάνουν τη ζωή τους δυσβάσταχτη, ροκανίζουν απελπιστικά το ήδη χαμηλό μηνιάτικο.
Στα παραπάνω πρακτικά προβλήματα πρέπει να προστεθούν και οι ενοχές με τις οποίες οι γυναίκες - στελέχη επιβαρύνονται τόσο στον εργασιακό όσο τον οικογενειακό ή άλλο κοινωνικό χώρο, όταν λόγω αντικειμενικών υπηρεσιακών απαιτήσεων δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν με επάρκεια συνολικά στις υποχρεώσεις τους.
Συχνό είναι και το φαινόμενο, ανάλογες ενοχές να γίνεται προσπάθεια να τους καλλιεργηθούν, ακόμη και όταν από τον ελάχιστο χρόνο που τους απομένει, «τολμήσουν» απλά να σκεφτούν να ασχοληθούν με πολιτιστικές, αθλητικές ή άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες ή και με συνδικαλιστικές δράσεις.
Από το χάραμα έως τη νύχτα αργά, ένα μόνιμο πρόσταγμα ηχεί στα αυτιά των γυναικών: «Επ' ώμου» ή πιο σωστά «Επ' ώμων», γιατί ο ένας ώμος δεν αρκεί να σηκώσει το βάρος των υποχρεώσεων και των ευθυνών που της φορτώνει το υφιστάμενο κοινωνικό σύστημα σήμερα, σε αρμονία με νοοτροπίες και αντιλήψεις αιώνων που τις καταδυναστεύουν.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι οι αυξημένες παραιτήσεις γυναικών, με συνέπεια την αναγκαστική απώλεια του μοναδικού βιοποριστικού μέσου που διέθεταν για τις ίδιες και τις οικογένειές τους, αλλά και η ανασφάλεια που προκύπτει από την απώλεια της εργασίας τους.
Οσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία (συχνό φαινόμενο της εποχής μας), που ενδεχομένως κάποιες να υφίστανται, το στρατιωτικό περιβάλλον και οι ιδιαίτεροι κοινωνικοί του κανόνες συνηγορούν στη συσκότισή της, ενώ η εξάλειψή της συνδέεται άμεσα με όλες τις οικονομικές και κοινωνικές προϋποθέσεις, που θα της εξασφαλίσουν τη δυνατότητα να σπάσει τα δεσμά μιας βίαιης οικογενειακής ή διαπροσωπικής της σχέσης.
Ειδικά σε μονογονεϊκές οικογένειες γίνεται φανερό ότι οι γυναίκες είναι πολύ πιο ευάλωτες και απροστάτευτες από το κράτος, ελλείψει δομών, αλλά και με την αντιμετώπιση του προβλήματος στη λογική κόστους - οφέλους, καλούμενες να τα βγάλουν πέρα μόνες τους, με μόνο στήριγμα τις οικογένειές τους, όταν και αν αυτές υπάρχουν και έχουν βέβαια τη δυνατότητα να τις βοηθήσουν.
Συνάμα βιώνουν σε πολλαπλάσιο βαθμό το γεγονός ότι η δημόσια Υγεία, η Παιδεία υπονομεύονται και ξεπουλιούνται στον βωμό της ελεύθερης αγοράς και των συμφερόντων των λίγων, με την ακρίβεια να καλπάζει, εξανεμίζοντας το οικογενειακό εισόδημα, αλλά και την πρώτη κατοικία να γίνεται έρμαιο στα χέρια των τραπεζών και των funds.
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι οι γυναίκες του λαού, τόσο μέσα στα στρατόπεδα όσο και έξω από αυτά, έχουν κοινή καταγωγή και κοινή «μοίρα», με μικρές εργασιακές διαφορές και μεγάλα ανεπίλυτα προβλήματα. Είτε φορούν γαλόνια είτε όχι, έχουν κοινό κίνητρο και κοινό στόχο, για να πορευτούν μαζί στον δρόμο της διεκδίκησης και της πάλης, ενάντια στα δεσμά της εκμετάλλευσης και της πολύμορφης βίας που το σύστημα γεννά και συντηρεί.
Σε αυτές τις συνθήκες που διαμορφώνει η απάνθρωπη πραγματικότητα που ζούμε σήμερα, δεν μπορεί να μην προσμετρηθούν και οι συνέπειες των δύο πολέμων που εξελίσσονται δίπλα στη χώρα μας. Δύο πολέμους που ματώνουν λαούς, ξεριζώνοντάς τους βίαια απ' τον τόπο τους και θαλασσοπνίγοντάς τους στην προσπάθειά τους να σωθούν, για τα κέρδη των μονοπωλίων. Ως γυναίκα, ως μάνα, αλλά και ως στρατιωτικός, με βαθιές ρίζες στον λαό μας, αυτό δεν μπορώ να το ανεχθώ.
Αισθάνομαι την ανάγκη να σμίξω τη φωνή μου με τις χιλιάδες όλων όσοι στέκονται απέναντι σ' αυτούς τους πολέμους, αλλά και στις αιτίες που τους γεννούν.
Αναμετρώντας τις ευθύνες μου απέναντι στα παιδιά μου, αλλά και στα παιδιά όλου του κόσμου, άσχετα με το χρώμα, τη θρησκεία ή την εθνικότητά τους, παίρνω την απόφαση να μη μείνω βουβή, αδρανοποιημένη και αμέτοχη σ' αυτά τα εγκλήματα.
Είναι βαθιά ανθρώπινη υποχρέωσή μου να ενώσω τον αγώνα μου μ' όσους διεκδικούν την αποδέσμευση της Ελλάδας από κάθε συμμετοχή σ' αυτό το μακελειό που εξελίσσεται είτε στην Ουκρανία είτε στην περιοχή της Παλαιστίνης είτε της Ερυθράς Θάλασσας. Ολα αυτά δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τα συμφέροντα του λαού μας, δεν έχουν σχέση και με το αίσθημα φιλίας και αλληλεγγύης που τον διακατέχουν για τους άλλους λαούς.
Είναι ώρα, ενωμένοι, να διαμορφώσουμε εμείς τις συνθήκες της ζωής μας, αποφασίζοντας να στηρίξουμε σε κάθε ευκαιρία αιτήματα όπως:
- Να σταματήσει η αποστολή όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, που, πέραν των άλλων, μειώνει και την αμυντική ικανότητα της χώρας, αλλά να σταματήσει και κάθε εμπλοκή της, μέσω της διάθεσης ελληνικού εδάφους ή τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, στην υποστήριξη των εκεί πολεμικών επιχειρήσεων.
- Να γυρίσει τώρα πίσω η φρεγάτα «ΥΔΡΑ» απ' την επικίνδυνη ευρωενωσιακή αποστολή καθώς και κάθε στρατιωτικός που βρίσκεται έξω απ' τα σύνορά μας.
Αμαλία ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ
Αντισμήναρχος Πολεμικής Αεροπορίας
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1112042024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου